Thursday, November 6, 2008

Trẻ học hiệu quả nhất khi chúng được lắng nghe


Ảnh:
Ảnh: meredith.com.

Một nghiên cứu cho thấy trẻ tiếp thu nhiều kiến thức nhất khi các em được giải thích cách giải quyết vấn đề với người lớn.

Ba nhà tâm lý của Đại học Vanderbilt (thành phố Nashville, bang Tennessee, Mỹ) muốn tìm hiểu xem liệu những đứa trẻ 4-5 tuổi có thể học tốt hơn nếu chúng phải giải thích cách giải quyết một vấn đề cho một người khác hay không. Họ thuyết phục nhiều phụ huynh cho con tham gia nghiên cứu.

Các bé được xem hàng loạt côn trùng bằng nhựa rồi học cách phân nhóm các con bọ dựa theo màu sắc, kích cỡ và hình dạng - một thách thức khá lớn đối với độ tuổi các em. Nhóm nghiên cứu yêu cầu các bé giải thích kết quả phân loại theo ba cách: nói với mẹ, nói thầm với chính bản thân hoặc đọc to câu trả lời. Sau đó họ cho các bé xem thêm nhiều con côn trùng nhựa khác rồi lặp lại yêu cầu tương tự và nâng dần mức độ khó của nhiệm vụ.

Các chuyên gia nhận thấy việc tự trả lời câu hỏi và giải thích với mẹ giúp trẻ giải quyết vấn đề tốt hơn ở lần thứ hai. Tuy nhiên, những em giải thích với mẹ đưa ra giải pháp nhanh và chính xác hơn khi đối mặt với các yêu cầu khó.

"Chỉ cần thực hiện một hành vi đơn giản là lắng nghe, người lớn có thể làm tăng đáng kể lượng thông tin trong lời giải thích của trẻ. Thay vì hướng dẫn hoặc tiết lộ câu trả lời, chúng ta nên khuyến khích trẻ trình bày cách giải quyết vấn đề của chúng. Điều này giúp chúng hiểu rõ vấn đề hơn và biết cách áp dụng những kiến thức đã học và các tình huống khác", giáo sư Bethany Rittle-Johnson, trưởng nhóm nghiên cứu, phát biểu.

Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy trẻ em có thể biết cách giải quyết vấn đề ở độ tuổi sớm hơn so với dự đoán của nhiều người.

"Đây là một trong những thử nghiệm đầu tiên chứng minh rằng trẻ em dưới 8 tuổi có thể khám phá thế giới xung quanh và áp dụng hiệu quả những thứ đã học vào thực tiễn thông qua việc tự giải thích cách giải quyết vấn đề với người lớn", Bethany nói.

Việt Linh (theo Physorg)

Vô chiêu thắng hữu chiêu


Posted By Ngô Quang Hưng On August 24, 2007


Các mẩu chuyện dưới đây nói về cùng một ý, trả lời cùng một câu hỏi — thế nào là hiểu?

  • Độc cô cửu kiếm rắc rối phức tạp, thông minh như Lệnh Hồ Xung mà học mãi mới được vài thức. Vậy mà đến tuyệt đỉnh thì gã chẳng nhớ thức nào. Trương Tam Phong dạy Trương Vô Kỵ Thái Cực Quyền/Kiếm. Dạy xong chiêu nào lại hỏi “con đã quên chưa”? Tiêu Phong loạn đả Tụ Hiền Trang chỉ cần dùng mấy đường Thái Tổ Trường Quyền ai cũng biết.
  • Quyển blink của Gladwell kể lại đầy rẫy những chuyện mà quyết định trực quan trong tích tắc của một cá nhân dày công rèn luyện là các quyết định đúng đắn và hữu lý đến kinh ngạc.
  • Trong bài “mã hóa tri thức như thế nào“, tôi đã viết rằng khi ta thật sự hiểu một môn học thì trong đầu tôi có một mô hình tái sinh cần cực ít dữ liệu vẫn có thể tái tạo lại nền tảng môn học. Ngoài ra, ta có thể trình bày lại các ý tưởng của môn học một cách rất ngẫu hứng, không cần theo một “giáo trình” xắp sẵn nào cả.
  • Tôi học bơi từ năm lớp 5 ở hồ CLB Lao Động (Xẹc cũ). Tôi bơi được cả 4 kiểu ếch, sải, bướm, ngửa. Ngoại trừ bơi ếch còn tương đối, tôi biết rằng 3 kiểu còn lại tôi chỉ biết hình thức mà không hiểu nội dung — bằng chứng cụ thể nhất là tôi thấy mình bơi rất tốn sức mà lại không hiệu quả. Ví dụ: dân bơi chuyên nghiệp bơi sải trung bình cần 30 sải tay (nghĩa là mỗi tay quạt 15 cái) là bơi được 50 mét, rất nhẹ nhàng và hiệu quả. Mỗi sải tay họ bơi được gần 2 mét!

    Hai tháng vừa qua, tôi đi tìm hiểu thêm để tìm cách tăng hiệu suất bơi sải của mình. Tôi biết hết các kỹ thuật cơ bản của bơi sải: (a) giữ người thẳng tròng trành như một chiếc thuyền dài (b) thở hai bên (nhịp lẻ) và thở dùng cái rãnh nước do đầu tạo ra khi lướt trên mặt nước, (c) khi quạt tay thì có 4 bước là vươn tới, bẻ ngang, kéo, và đẩy, cùng với giữ tay sát người, (d) đá chân thì phải thẳng và có 4 kiểu nhịp chính: 2, 4, 6-nhịp, và 2-nhịp xéo. Bạn xem thử đoạn video clip dưới đây để biết tôi nói gì:


    (Bill Kirby là một nhà vô định Olympic)

    Tôi cố gắng tập hơn một tháng qua và đã giảm được tổng số sải tay trên 50 mét từ 70 sải xuống còn 48 sải, một tiến bộ lớn và tôi rất vui! (Vui không kém gì viết được một bài báo hay!) Thế nhưng tôi vẫn thấy mình biết bơi sải hình thức hơn là hiểu nội dung. Khi bơi vẫn còn phải nhớ các “chiêu” a, b, c, d ở trên. Muốn bơi thật hiệu quả thì phải “cảm” được cơ thể mình và giao tiếp của nó với nước. Bạn muốn xem dân chuyên nghiệp bơi “vô chiêu” không? Hãy xem Alex Popov — khủng hoảng luôn :-)


    (Để ý cú bơi sải thở đằng trước.)
  • Trong quyển Surely you are joking, Mr. Feynman, Richard Feynman kể lại chuyện ông đi Brazil hồi thập niên 50, thấy học sinh Brazil đọc sách Vật Lý nhiều, làm bài kiểm tra rất tốt, nhưng lại khám phá ra rằng họ chẳng hiểu gì về Vật Lý cả. Cuối chuyến đi, Feynman có cơ hội giải thích cho các nhà Vật Lý Brazil tại sao ông lại nghĩ thế, và làm thế nào để cải thiện sách giáo khoa Vật Lý. Tôi trích ra đây vài đoạn trong chương “O Americano, Outra Vez!” (đoạn tôi trích hơi dài, nhưng tôi rất thích vì rất giống tình trạng học tập ở Việt Nam khi tôi còn đi học — các bạn chịu khó đọc)

    The lecture hall was full. I started out by defining science as an understanding of the behavior of nature. Then I asked, “What is a good reason for teaching science? Of course, no country can consider itself civilized unless . . . yak, yak, yak.” They were all sitting there nodding, because I know that’s the way they think.

    Then I say, “That, of course, is absurd, because why should we feel we have to keep up with another country? We have to do it for a good reason, a sensible reason; not just because other countries do.” Then I talked about the utility of science, and its contribution to the improvement of the human condition, and all that - I really teased them a little bit.

    Then I say, “The main purpose of my talk is to demonstrate to you that no science is being taught in Brazil!

    I can see them stir, thinking, “What? No science? This is absolutely crazy! We have all these classes.”

    So I tell them that one of the first things to strike me when I came to Brazil was to see elementary school kids in bookstores, buying physics books. There are so many kids learning physics in Brazil, beginning much earlier than kids do in the United States, that it’s amazing you don’t find many physicists in Brazil - why is that? So many kids are working so hard, and nothing comes of it.

    Then I gave the analogy of a Greek scholar who loves the Greek language, who knows that in his own country there aren’t many children studying Greek. But he comes to another country, where he is delighted to find everybody studying Greek - even the smaller kids in the elementary schools. He goes to the examination of a student who is coming to get his degree in Greek, and asks him, “What were Socrates’ ideas on the relationship between Truth and Beauty?” - and the student can’t answer. Then he asks the student, What did Socrates say to Plato in the Third Symposium?” the student lights up and goes, “Brrrrrrrrr-up” - he tells you everything, word for word, that Socrates said, in beautiful Greek.

    But what Socrates was talking about in the Third Symposium was the relationship between Truth and Beauty!

    What this Greek scholar discovers is, the students in another country learn Greek by first learning to pronounce the letters, then the words, and then sentences and paragraphs. They can recite, word for word, what Socrates said, without realizing that those Greek words actually mean something. To the student they are all artificial sounds. Nobody has ever translated them into words the students can understand.

    I said, “That’s how it looks to me, when I see you teaching the kids ’science’ here in Brazil.” (Big blast, right?)

    Then I held up the elementary physics textbook they were using. “There are no experimental results mentioned anywhere in this book, except in one place where there is a ball, rolling down an inclined plane, in which it says how far the ball got after one second, two seconds, three seconds, and so on. The numbers have ‘errors’ in them - that is, if you look at them, you think you’re looking at experimental results, because the numbers are a little above, or a little below, the theoretical values. The book even talks about having to correct the experimental errors - very fine. The trouble is, when you calculate the value of the acceleration constant from these values, you get the right answer. But a ball rolling down an inclined plane, if it is actually done, has an inertia to get it to turn, and will, if you do the experiment, produce five-sevenths of the right answer, because of the extra energy needed to go into the rotation of the ball. Therefore this single example of experimental ‘results’ is obtained from a fake experiment. Nobody had rolled such a ball, or they would never have gotten those results!

    “I have discovered something else,” I continued. “By flipping the pages at random, and putting my finger in and reading the sentences on that page, I can show you what’s the matter - how it’s not science, but memorizing, in every circumstance. Therefore I am brave enough to flip through the pages now, in front of this audience, to put my finger in, to read, and to show you.”

    So I did it. Brrrrrrrup - I stuck my finger in, and I started to read: “Triboluminescence. Triboluminescence is the light emitted when crystals are crushed..

    I said, “And there, have you got science? No! You have only told what a word means in terms of other words. You haven’t told anything about nature-what crystals produce light when you crush them, why they produce light. Did you see any student go home and try it? He can’t.

    “But if, instead, you were to write, ‘When you take a lump of sugar and crush it with a pair of pliers in the dark, you can see a bluish flash. Some other crystals do that too. Nobody knows why. The phenomenon is called “triboluminescence.”‘ Then someone will go home and try it. Then there’s an experience of nature.” I used that example to show them, but it didn’t make any difference where I would have put my finger in the book; it was like that everywhere.

    Finally, I said that I couldn’t see how anyone could he educated by this self-propagating system in which people pass exams, and teach others to pass exams, but nobody knows anything. “However,” I said, “I must be wrong. There were two students in my class who did very well, and one of the physicists I know was educated entirely in Brazil. Thus, it must be possible for some people to work their way through the system, had as it is.”

    Well, after I gave the talk, the head of the science education department got up and said, “Mr. Feynman has told us some things that are very hard for us to hear, but it appears to he that he really loves science, and is sincere in his criticism. Therefore, I think we should listen to him. I came here knowing we have some sickness in our system of education; what I have learned is that we have a cancer!” - and he sat down. That gave other people the freedom to speak out, and there was a big excitement. Everybody was getting up and making suggestions. The students got some committee together to mimeograph the lectures in advance, and they got other committees organized to do this and that.

    Then something happened which was totally unexpected for me. One of the students got up and said, “I’m one of the two students whom Mr. Feynman referred to at the end of his talk. I was not educated in Brazil; I was educated in Germany, and I’ve just come to Brazil this year.”

    The other student who had done well in class had a similar thing to say. And the professor I had mentioned got up and said, “I was educated here in Brazil during the war, when, fortunately, all of the professors had left the university, so I learned everything by reading alone. Therefore I was not really educated under the Brazilian system.”

    I didn’t expect that. I knew the system was bad, but 100 percent - it was terrible!

    Điều mà Feynman muốn nói cũng chính là điều mà Phong Thanh Dương và Trương Tam Phong dạy bảo: chiêu thức chỉ là hình thức, là các từ mô tả các khái niệm (sóng, hạt, nhiệt, năng lượng), v.v. Biết chiêu thức là chỉ biết cái hình thức mà không biết nội dung. Một học sinh thông minh có thể thao tác cái hình thức (công thức, ký hiệu, tên gọi) để làm bài kiểm tra cho tốt, nhưng điều đó không nhất thiết cho thấy là học sinh nọ thật sự hiểu môn học. Feynman viết một câu thật chí lý: “tôi không thể hiểu được một hệ thống giáo dục khi nó chỉ là một hệ thống tự lan truyền, trong đó người ta thi cử, và dạy học trò mình thi cử“.

    Viết đến đây tôi lại nhớ Tú Xương:

    Tập tễnh người đi tớ cũng đi,
    Cũng lều cũng chõng cũng vào thi.
    Tiễn chân, cô mất hai đồng chẵn,
    Sờ bụng: thầy không một chữ gì!

    Lộc nước còn mong thêm giải ngạch
    Phúc nhà nay được sạch trường qui.
    Ba kì trọn vẹn thêm kì nữa,
    Ú ớ u ơ ngọn bút chì.

  • Bà xã tôi đọc được đoạn bình văn sau đây (xin phép không trích nguồn), bạn đọc xong sẽ hiểu thế nào là “có hình dạng mà thiếu nội dung”:

    Những câu văn của Nguyễn Nguyên Phước rất có thể trở thành đích ngắm cho các nhà ngôn ngữ học purist, nhưng mặt khác, chúng đang chứng minh rằng ngôn ngữ rất không có khuôn mẫu, và không có tính kế thừa nhất định. Và đang thay đổi rất nhanh. Có lẽ đã đến lúc tiếng Việt được cung cấp những khả năng diễn đạt mới mẻ, điều mà ngôn ngữ nào cũng xứng đáng được hưởng.


Article printed from Blog Khoa Học Máy Tính: http://www.procul.org/blog

Độc cô cửu kiếm

Độc cô cửu kiếm (獨孤九劍, tiếng Anh: Nine Swords of Dugu) là một bí kíp kiếm thuật tối thượng xuất hiện trong bộ tiểu thuyết kiếm hiệp của nhà văn Kim Dung Tiếu ngạo giang hồ, được bắt nguồn từ nhân vật không xuất hiện mang tên Độc cô Cầu bại và có hai nhân vật sử dụng thành thục là Phong Thanh DươngLệnh Hồ Xung. Độc cô cửu kiếm được coi là triết lý đặc sắc của Đạo gia đề cao việc sử dụng kiếm thuật một cách linh hoạt theo phương châm "dĩ vô chiêu thắng hữu chiêu" (không có chiêu số mà thắng chiêu số).

Độc cô cầu bại và Độc cô cửu kiếm

Độc cô cửu kiếm được tạo ra bởi Độc cô cầu bại, nhân vật chưa bao giờ xuất hiện thật sự trong các tiểu thuyết của Kim Dung, mà chỉ xuất hiện qua các huyền thoại bởi lời kể của các nhân vật khác về một Độc cô cầu bại có võ công đạt mức lư hỏa thuần thanh đặc biệt là trình độ kiếm thuật cao siêu không ai địch nổi. Ông ta tung hoành giang hồ suốt một đời mà không từng bị thất bại, không tìm được đối thủ của mình. Ông ta cô độc cho đến chết mà chỉ mong được một lần bại trận bởi đối thủ nên có tên là Độc cô cầu bại. Tuy nhiên, đôi khi cũng có thể hiểu chính những người sử dụng Độc cô cửu kiếm là những "Độc cô cầu bại". Nhân vật Độc cô Cầu bại xuất hiện qua lời kể của Phong Thanh Dương trong tiểu thuyết Tiếu ngạo giang hồ và trong tiểu thuyết Thần điêu hiệp lữ khi con thần điêu (người bạn còn sống sót của Độc cô Cầu bại) đưa Dương Quá đến mộ Độc cô cầu bại và qua đó học được triết lý kiếm thuật của Độc cô.

Theo lời của Phong Thanh Dương, Độc cô cửu kiếm có 9 nguyên lý chính:

  • Tổng quát thức: Là các quy luật chung, các quy tắc biến hóa trong kiếm thuật: di chuyển, quan sát, tấn công... Các biến hóa trong tổng quát thức dựa trên các quy luật biến hóa của bát quái trong Kinh Dịch với 360 cách biến hóa.
  • Phá kiếm thức: Là các quy tắc phá kiếm thuật.
  • Phá đao thức: Các quy tắc tấn công đối thủ dùng đao.
  • Phá thương thức: Quy tắc tấn công các đối thủ sử dụng thương, giáo, kích, gậy...
  • Phá tiên thức: Hóa giải cương tiên, thiết giản, điểm huyệt...
  • Phá sách thức: Phá trường sách, nhuyễn tiên, tam thiết côn, trùy...
  • Phá chưởng thức: Hóa giải quyền, cước, chỉ, chưởng (võ công sử dụng trực tiếp tay, chân, công lực...)
  • Phá tiễn thức: Dùng để phá các tên, ám khí.. chẳng những dùng kiếm gạt ám khí mà có thể phản công trở lại. Một minh họa điển hình của chiêu thức này là Lệnh Hồ Xung dù mất hết nội lực vẫn sử dụng một chiêu kiếm xuất thần đâm mù mắt 15 đại cao thủ vây quanh trong miếu Dược Vương.
  • Phá khí thức: Dùng để hóa giải các đối thủ có nội công thượng thặng.

Trong tiểu thuyết Thần điêu hiệp lữ, Độc cô cầu bại sống cô độc trên núi hoang với con chim điêu, trước khi chết đã trôn các thanh kiếm của mình trong đá với ba triết lý:

  • Lúc trai trẻ lòng đầy nhiệt huyết mà thiếu sự chín chắn thì sử dụng tử vi kiếm là thanh bảo kiếm sắc, nhẹ và linh hoạt.
  • Khi đạt độ chín của suy nghĩ và sức lực, sử dụng thanh kiếm sắt nặng nề mà không sắc bén.
  • Khi bắt đầu về già, suy nghĩ và kiếm thuật đạt trình độ cao, vũ khí chỉ còn là thanh kiếm gỗ và đạt mức thượng thừa thì không kiếm mà thắng đối thủ, bất cứ thứ gì cũng là kiếm.

Độc cô cửu kiếm với Phong Thanh DươngLệnh Hồ Xung

Trong tiểu thuyết Tiếu ngạo giang hồ, không ai rõ Phong Thanh Dương học Độc cô cửu kiếm qua người nào, chỉ biết ông ta là một truyền nhân của triết lý Độc cô cầu bại với kiếm thuật Độc cô cửu kiếm thần kỳ tung hoành trên giang hồ khi trai trẻ. Đồng thời, Phong Thanh Dương là người phát triển lý luận của Độc cô cửu kiếm đến trình độ tối thượng: "Chiêu số là phần tĩnh, người phát chiêu mới là động. Chiêu số tĩnh phá giải kỳ tuyệt đến đâu mà khi gặp chiêu số động liền chịu bó tay, vì vậy người học võ luôn cần nghĩ đến chữ động.... Luyện võ và sử chiêu linh động mới chỉ là bước đầu, luyện đến trình độ ra tay không còn chiêu thức mới tiến vào trình độ tuyệt luân. Theo người thì những chiêu luyện tới chỗ tối cao là không tài nào phá giải được. Ý nghĩ đó chỉ đúng có một điểm là chiêu thức dù có cao đến đâu mà để đối phương tìm thấy đường lối là có thể nhận ra kẽ hở phá mình ngay. Còn như đã không có chiêu thức thì địch nhân còn phá vào đâu?". Theo Phong Thanh Dương, kiếm thuật thượng thừa đòi hỏi người sử dụng kiếm sử dụng chiêu thức biến hóa liên tục như nước chảy mây trôi, tùy theo sự thay đổi của đối thủ mà điều chỉnh lại chiêu thức của mình, lấy sự tấn công làm phòng thủ.

Phong Thanh Dương và Lệnh Hồ Xung đã phát huy năng lực của Độc cô cửu kiếm và đã trở thành những cao thủ bất bại trên giang hồ. Theo lý luận của Phong Thanh Dương, Độc cô cửu kiếm tối kị tính học thuộc mà đòi hỏi một chữ Ngộ và khi đó thì dù có quên thì lại càng phát huy khả năng phong phú của kiếm thuật. Và bản thân Phong Thanh Dương cũng đã trở thành một Độc cô cầu bại khi cuối đời ẩn cư một mình trên đỉnh Ngọc Nữ phong hoang vắng trên núi Hoa Sơn và mong chờ được thất bại dưới tay một đối thủ chân chính.

Với những lý luận này, Độc cô cửu kiếm đã thoát ra khỏi sự hạn hẹp của kiếm thuật, mà đã trở thành triết lý sống của Phong Thanh Dương cũng như Lệnh Hồ Xung, và trở thành một triết lý đặc sắc của Tiếu ngạo giang hồ. Triết lý này đề cao sự tự do, sống và hành động linh hoạt phù hợp với các quy luật tự nhiên, phát huy sự sáng tạo và hạn chế sự dập khuôn máy móc.

Bắt quả tang đối tượng trộm tiền qua thẻ ATM


00:15' 07/11/2008 (GMT+7)

– Công an Đà Nẵng vừa bắt quả tang Trần Minh Thành chuyển 60 triệu đồng từ thẻ ATM của khách hàng để quên trong máy rút tiền sang thẻ của mình.

Cần tránh những sơ suất khi giao dịch bằng thẻ ATM để khỏi bị kẻ gian lợi dụng Ảnh: HC

Chiều 6/11, Thượng tá Trần Thanh Hải, Phó Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an Đà Nẵng) cho biết, vừa bàn giao Trần Minh Thành (21 tuổi, trú tổ 94, phường Vĩnh Trung, Đà Nẵng) cho Công an quận Hải Châu tiếp tục điều tra xử lý, sau khi bắt quả tang đối tượng này có hành vi trộm cắp tiền qua thẻ ATM.

Trước đó, chiều 4/11, chị Đàm Thị Kim L. (46 tuổi, cán bộ Chi nhánh Ngân hàng Công thương Đà Nẵng) đến rút tiền bằng thẻ ATM tại điểm rút tiền tự động ở số 12 Phan Chu Trinh.

Sau khi giao dịch, chị vô ý để quên thẻ ATM trong máy rút tiền. Không ngờ sơ suất của chị lập tức bị Trần Minh Thành phát hiện.

Sau khi chị L. đi khỏi, Thành đã sử dụng ngay chiếc thẻ đó để rút tiền của chị. Tuy nhiên, do chị L. đã rút đủ hạn mức tối đa trong ngày (20 triệu đồng) nên Thành không thể rút thêm được nữa. Vậy là đối tượng này chuyển sang thực hiện giao dịch khác: chuyển khoản tiền từ thẻ ATM của chị L. sang thẻ của mình!

Rất may chị L. kịp thời nhận ra sơ suất nên đã báo ngay cho bảo vệ tại điểm rút tiền tự động số 12 Phan Chu Trinh để kiểm tra, nhờ vậy mà phát hiện có đối tượng đang chuyển tiền từ tài khoản ATM của chị sang một thẻ khác.

Ngay sau khi nhận được tin báo của chị L., lực lượng của Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an Đà Nẵng) đã có mặt tại hiện trường và bắt quả tang hành vi phạm pháp của Trần Minh Thành.

Tại cơ quan công an, Thành khai nhận đã chuyển được 60 triệu đồng từ tài khoản của chị L. sang tài khoản của mình thì bị phát giác.

  • Hải Châu